รางสไลด์

อุปกรณ์ Safety ที่ต้องมีในโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อความปลอดภัย

Table of Contents

รางสไลด์นั้นมีความสำคัญกับอุตสาหกรรมโรงงานเป็นอย่างมากเป็นอุปกรณ์ที่.ใช้ในงานอุตสาหกรรมต่างๆ ด้วยระบบอัตโนมัติ รางสไลด์เป็นอุปกรณ์ที่มีหลายขนาดและมีความยาวให้เลือกใช้ตามประเภทของงาน มีความแข็งแรงทนทาน ติดตั้งง่าย ใช้งานได้หลากหลาย บทความนี้จะพาไปทำความรู้จักกับรางสไลด์ให้มากขึ้น ว่าประกอบไปด้วยอะไร กระบวนการทำงานเป็นแบบไหน มีกี่แบบ ขนาดเท่าไร เพื่อที่จะได้เลือกใช้งานได้อย่างถูกต้องเหมาะสม

อะไรคือรางสไลด์ (Linear guide)

อะไรคือรางสไลด์ (Linear guide)

รางสไลด์ คืออุปกรณ์เครื่องมือกล เคลื่อนที่เชิงเส้น มีลักษณะเป็นรางยาว ถือเป็นส่วนประกอบสำคัญที่ขาดไปไม่ได้เลย สำหรับอุปกรณ์หรือเครื่องจักรใดก็ตามที่มีรูปแบบการเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง สามารถเลื่อนไป-กลับได้ด้วยบล็อคสี่เหลี่ยมที่เป็นตัวรับน้ำหนักไว้อยู่ ตัวรางสไลด์ประกอบอยู่ในเครื่องจักรและระบบอัตโนมัติทุกชนิด ทำหน้าที่ในการประคองโครงสร้างของอุปกรณ์หรือเครื่องจักรให้เคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง อีกทั้งยังต้องรับน้ำหนักของชิ้นงานและแรงกระทำที่เกิดจากการกัดกลึงตัดเนื้องานโลหะอีกด้วย รางสไลด์ผลิตจากอะลูมิเนียมหรือเหล็ก ภายในมีตลับเม็ดลูกปืนอยู่เรียงกันโดยเม็ดลูกปืนจะเป็นตัวกลางระหว่างรางสไลด์กับสไลด์บล็อค จากนั้นรางลูกปืนที่มีจะทำให้สามารถเคลื่อนที่ไปตามได้อย่างสะดวก โดยรางสไลด์นั้นสามารถนำไปประยุกต์ใช้ทำอะไรได้หลายอย่างในงานที่หลากหลายไม่เฉพาะเจาะจงว่าจะต้องอยู่ในโรงงานอย่างเดียว เช่น ชิ้นส่วนอะไหล่เครื่องจักร, เครื่องจักร CNC, อุปกรณ์การแพทย์, เครื่องถ่ายเอกสาร และ เครื่องมือวัสดุโทรคมนาคมเป็นต้น

ส่วนประกอบของรางสไลด์

ส่วนประกอบของรางสไลด์

  • ราง (Rail) : ทำหน้าที่กำหนดทิศทางการเคลื่อนที่ของสไลด์บล็อค (Slide block) เมื่อสไลด์บล็อคได้รับน้ำหนักมาจะมีการกระจายแรงไปทำให้ราง (Rail) เพื่อให้เคลื่อนที่ไปอีกนึง
  • สไลด์บล็อค (Slide block) : ทำหน้าที่กำหนดการเคลื่อนที่ของส่วนประกอบต่างๆ ที่ติดตั้งอยู่บนสไลด์บล็อคเพื่อให้มีการเคลื่อนที่ไปตามแนวราง
  • เม็ดลูกปืน (Ball bearing) ทำหน้าที่เป็นตัวกลางในการเคลื่อนที่ของสไลด์บล็อคกับราง โดยมี 2 แบบให้เลือกคือ เม็ดลูกปืนทรงกระบอกหรือเม็ดหมอนและเม็ดลูกปืนทรงกลม โดยมีค่าสัมประสิทธิ์ต้านความเสียดทานต่ำ
  • ร่องลูกปืน (Ball groove)ทำหน้าที่เป็นตัวช่วยของเม็ดลูกปืนให้มีการลื่นไหลอย่างสะดวกไปตลอดการเคลื่อนที่ของรางสไลด์ 
  • ซีล (Seal) : ทำหน้าที่ป้องกันวัสดุสิ่งแปลกปลอมไม่ให้หลุดเข้าไปยังสไลด์บล็อค (Slide block) นอกจากจะป้องกันวัสดุสิ่งแปลกปลอมหลุดเข้าไปแล้ว ยังสามารถป้องกันสารหล่อลื่นไม่ให้รั่วไหลออกไปด้วย เช่น ป้องกันจารบีรั่วไหลออกจากสไลด์บล็อค
  • หัวอัดจารบี (Grease nipple) : ทำหน้าที่ลดการเสียดสี และช่วยลดการสีกกร่อนของลูกปืนที่อยู่ภายใน โดยหัวอัดจารบีเปรียบได้กับประตูทางผ่านให้สารหล่อลื่นนั่นเอง
หลักการของรางสไลด์

หลักการของรางสไลด์

ตัวรางสไลด์จะทำหน้าที่รับน้ำหนักอุปกรณ์ที่นำมาประกอบกับตัวสไลด์บล็อค โดยรางสไลด์จะมีการกระจายแรงเคลื่อนที่ไปตามรางลูกปืน โดยอาศัยหลักของการเคลื่อนที่ไปตามราง เมื่อตลับลูกปืนเคลื่อนที่จะอาศัยการกลิ้งภายในโดยเม็ดลูกปืนซึ่งจะหมุนวนกันไปอย่างนั้น ช่วยลดแรงเสียดทานขณะที่มีการเคลื่อนที่ได้ โดยการเคลื่อนที่นี้จะทำการเคลื่อนไปเรื่อยๆ กระจายแรงไปตามน้ำหนักที่รางสไลด์ได้รับมา

รางสไลด์มีกี่แบบ

รางสไลด์มีกี่แบบ

หลายคนอาจสงสัยว่ารางสไลด์มีกี่แบบ คำตอบคือรางสไลด์ แบ่งออกเป็น 2 แบบด้วยกัน นั่นก็คือรางสไลด์แบบไม่สามารถถอดประกอบได้ (Non-Interchangeable) กับ รางสไลด์แบบสามารถถอดประกอบได้ (Interchangeable) ซึ่งทั้ง 2 แบบนี้มีข้อดีและข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป ใครที่สนใจรางสไลด์จะต้องรู้ถึงข้อแตกต่างของทั้ง 2 แบบเพื่อชั่งน้ำหนักในใจว่าจะเลือกซื้ออะไรดีให้มีความเหมาะสมกับงานที่ต้องใช้และตรงใจมากที่สุด โดยรางสไลด์ทั้ง 2 แบบมีดังนี้

รางสไลด์แบบไม่สามารถถอดประกอบได้ (Non-Interchangeable)

ตามหลักแล้วรางสไลด์จะมีตัวรางและสไลด์บล็อค ในกรณีของรางสไลด์แบบไม่สามารถถอดประกอบได้ (Non-Interchangeable) จะเป็นการที่ตัวรางและสไลด์บล็อคจะถูกหล่อมาเป็นเนื้อเดียวกันเป็นชิ้นเดียวเลย โดยไม่สามารถซื้อแยกชิ้นส่วนออกจากกันได้ โดยจะเหมาะกับงานที่ต้องส่งของดำเนินการต่อเรื่อยๆ ทำให้สิ่งของเคลื่อนที่ผ่านไปอย่างยาวๆ

ข้อดี

มีหลายระดับความแม่นยำให้เลือก เช่น precision grade, high grade และ standard gauge เป็นต้น

ข้อเสีย

  • หากเกิดความเสียหายจะต้องเปลี่ยนใหม่ทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นตัวรางหรือสไลด์บล็อค
  • เสียเวลาในการซ่อมแซมนาน เนื่องจากถ้ามีส่วนใดส่วนหนึ่งเกิดเสีย ไม่สามารถทำการแก้ไขให้ตรงจุดได้ 
  • ลูกปืนมีโอกาสสูญหาย เพราะเมื่อถอดสไลด์บล็อคออกมาจะทำให้เม็ดลูกปืนที่อยู่ภายในจะหลุดออกมาด้วย

รางสไลด์แบบสามารถถอดประกอบได้ (Non-Interchangeable)

ในกรณีของรางสไลด์แบบสามารถถอดประกอบได้ (Interchangeable) จะเป็นการที่ตัวรางและสไลด์บล็อคสามารถซื้อแยกชิ้นส่วนออกจากกันได้โดยไม่มีปัญหาอะไรตามมา สามารถใช้งานได้เหมือนกัน เหมาะกับงานที่มีการเปลี่ยนรูปแบบของการจัดวางตัวรางและสไลด์บล็อค เช่น มีการประกอบให้เข้ากับชิ้นส่วนที่ต้องการให้เคลื่อนที่ได้ อย่างป้อมมีดเครื่องกลึง หรืออาจจะเป็นโต๊ะงานของเครื่องกัดก็ได้

ข้อดี

  • สะดวกต่อการติดตั้งประกอบชิ้นส่วน
  • ซ่อมบำรุงรักษาง่าย
  • หากเกิดความเสียหายสามารถซ่อมแซมแก้ไขหรือเปลี่ยนชิ้นส่วนใหม่ในบริเวณที่มีการเสียหายเกิดขึ้น โดยไม่ต้องทำการถอดออกมาเปลี่ยนใหม่ทั้งหมด
  • ทนทานต่อการสึกหรอเป็นอย่างมาก

ข้อเสีย

  • มีระดับค่าความแม่นยำให้เลือกจำกัด เช่น standard gauge

ข้อควรระวังในการใช้งาน

ข้อควรระวังในการใช้งานรางสไลด์เริ่มจากการติดตั้งก่อนเลยซึ่งถือเป็นพื้นฐานของการที่จะใช้งานรางสไลด์ โดยจะต้องติดตั้งรางทั้งสองข้างของรางสไลด์ให้มีความขนานเท่ากัน หากเลือกใช้รางลิเนียร์สไลด์แบบไม่สามารถถอดออกเปลี่ยนได้ ให้ทำการดูและระวังตัวบล็อคเป็นอย่างมาก โดยห้ามไม่ให้บล็อคเคลื่อนที่หลุดออกจากกรอบเพราะอาจจะทำให้เม็ดลูกปืนหลุดออกมาภายนอกได้ ควรจะต้องระวังไม่ให้ตัวรางสไลด์ตกหรือหล่นกระแทกพื้นอย่างรุนแรงเพราะจะทำให้รางสไลด์แตกหักใช้การไม่ได้ อีกทั้งยังต้องระวังไม่ให้มีสิ่งแปลกปลอมหรือวัสดุอื่นๆ หลุดเข้าไปในรางสไลด์เพราะจะทำให้เกิดความขัดข้องและก่อให้เกิดความเสียหายแก่อุปกรณ์ได้ นอกจากนี้ควรตรวจสอบสภาพเครื่อง ทำการดูแลรักษาความสะอาดและหมั่นเติมน้ำมันหล่อลื่นอยู่เสมอเพื่อให้รางสไลด์มีอายุการใช้งานที่ยาวนาน

สรุป

รางสไลด์คือ อุปกรณ์เครื่องมือกล มีลักษณะเป็นรางยาว โดยรางสไลด์  ถือเป็นส่วนประกอบสำคัญสำหรับอุตสาหกรรมโรงงาน ในอุปกรณ์หรือเครื่องจักรใดก็ตามที่มีรูปแบบการเคลื่อนที่ในแนวเส้นตรง โดยมีส่วนประกอบหลักๆ ที่สำคัญคือ ราง (Rail), สไลด์บล็อค (Slide block), เม็ดลูกปืน (Ball bearing), ร่องลูกปืน (Ball  groove),ซีล (Seal)  และ หัวอัดจารบี (Grease nipple) หลักการทำงานของรางสไลด์  คือ เมื่อสไลด์บล็อครับน้ำหนักจากอุปกรณ์ที่นำมาประกอบจะทำการส่งกระจายแรงไปที่รางสไลด์ เมื่อนั้นตลับลูกปืนจะเกิดการเคลื่อนที่โดยภายในมีเม็ดลูกปืนจะหมุนวนอยู่ในนั้นช่วยลดแรงเสียดทานอยู่ รางสไลด์ มีทั้งหมดด้วยกันอยู่ 2 แบบ คือถอดได้กับถอดไม่ได้ขึ้นอยู่กับความต้องการใช้งาน หลังจากใช้งานเสร็จแล้วควรดูแลตรวจสภาพรางสไลด์อยู่เสมอ ทำการหยอดน้ำมันหล่อลื่นเพื่อยืดอายุการใช้งานให้ยาวนานขึ้น

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.
Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Ut elit tellus, luctus nec ullamcorper mattis, pulvinar dapibus leo.

Recent Posts

รางสไลด์
รางสไลด์คืออะไร สำคัญแค่ไหนในอุตสาหกรรมโรงงาน

รางสไลด์เป็นอุปกรณ์ที่นิยมใช้ในการออกแบบเครื่องจักรในอุตสาหกรรม เพราะนำมาประยุกต์ใช้ได้กับเครื่องจักรและเครื่องมือหลายแบบ

Read More »
อุปกรณ์เซฟตี้
อุปกรณ์ Safety ที่ต้องมีในโรงงานอุตสาหกรรมเพื่อความปลอดภัย

ความปลอดภัยในโรงงานอุตสาหกรรมเป็นสิ่งสำคัญสำหรับทุกคนที่ทำงานในนี้ จึงควรมีอุปกรณ์ Safety ไว้ เพื่อไม่ให้เสี่ยงกับอันตรายจากอุบัติเหตุหรือเหตุการณ์อื่นๆ

Read More »
เครื่องหมายและสัญลักษณ์ความปลอดภัยในโรงงาน
เครื่องหมายและสัญลักษณ์ความปลอดภัยในโรงงานที่ไม่ควรมองข้าม

เครื่องหมายและสัญญาลักษณ์ต่างๆ ในโรงงานหรือเขตก่อสร้างเป็นสิ่งที่เราต้องศึกษาเพราะเกี่ยวกับความปลอดภัยของชีวิตเราโดยตรง แต่ละประเภทจะแตกต่างกันออกไป

Read More »
เครื่องหมาย มอก.
เครื่องหมาย มอก. คืออะไร ใช้กับสินค้าอะไรบ้าง?

มอก. ย่อมาจาก มาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม ซึ่งแปลว่า ข้อกำหนดทางวิชาการที่สำนักงานมาตรฐานผลิตภัณฑ์อุตสาหกรรม (สมอ.) ช่วยในการตัดสินใจในการเลือกสินค้า

Read More »
ตลับลูกปืน
ตลับลูกปืนคืออะไร มีกี่ประเภท? ไว้ใช้ในงานไหนบ้าง

เครื่องจักรทุกเครื่องย่อมมีชิ้นส่วนหลายชิ้น ตลับลูกปืนก็เป็นชิ้นส่วนหนึ่งที่สำคัญมาก เป็นตัวที่ลดแรงเสียดทานให้ตัวเครื่องกับเพลา ให้ลื่นไหลได้อย่างดี

Read More »
หลักการซ่อมและบำรุงเครื่องจักรในโรงงาน
หลักการซ่อมและบำรุงเครื่องจักรในโรงงาน

โรงงานต่างๆ นอกจากส่วนงานผลิตที่สำคัญ ยังมีงานซ่อมบำรุงที่สำคัญเช่นกัน เพื่อให้เครื่องจักรไม่มีปัญหา จะได้ไม่กระทบกับการทำงานฝ่ายต่างๆ

Read More »